ChatGPT, Yapay Zeka’nın son teknolojilerinden olup makine öğrenimi ve dil işleme teknolojisine dair önemli uygulama alanları yaratmıştır.
İnternet kullanıcılarının son 2 yılı, gündemden düşmeyen yeni nesil teknolojilerle geçti. Bu trend hâlâ sona ermiş değil, zira bu kavramlar etrafında yeni teknolojiler geliştirilmeye devam ediyor. Bu yazımızda, internet dünyasının son yıllarda en çok konuştuğu konulara dair kısa ve öz bilgiler edinebileceğiniz bir içerikle karşınıza çıkıyoruz.
Son iki yılda maruz kaldığımız sözcüklerden bir anahtar kelime bulutu oluştursalar, en büyük puntolarla yazılacak yapay zeka (AI), ChatGPT, metaverse, NFT, blokzinciri, artırılmış gerçeklik (AR) , sanal gerçeklik (VR) olabilirdi. Artık bu kavramlara ister istemez hepimiz aşina olduk.
AI Nedir
Yapay Zeka Nedir?
İnsan zekası süreçlerinin makineler, özellikle de bilgisayar sistemleri tarafından işletilen simülasyonuna yapay zeka denir. Bu teknoloji, doğal dil işleme(natural language processing), konuşma tanıma (speech recognition), bilgisayar görüşü (computer vision) gibi uygulamalarda hayat bulur.
Yapay zeka sistemleri, büyük miktarlarda düzenli verilerle eğitilen akıllı algoritmalar içerir. Bu algoritmalar, veri setlerini öğrenme aracı olarak kullanır. Çeşitli korelasyonlar ve modellerle işler ve elde ettiği akıl yürütme kabiliyeti ile yanıt verir. Sürekli öğrenme yeteneğine sahip olan yapay zeka algoritmaları, hatalarından da öğrenerek bilgilerini daima tazeler ve bu sayede zaman içinde daha iyi ve gerçekçi hizmet verir.
Yapay Zekanın Kullanım Alanları Nelerdir?
Yapay zeka teknolojileri, pek çok sektörde mevcut iş süreçlerini otomatize etmek, insan gücüyle yıllar alabilecek verileri kolayca işleyerek sonuçlara daha hızlı ulaşmak için kullanılıyor. Örneğin yapay zeka, sağlık sektöründe makine öğrenmesi araçlarıyla tıbbi tanı süreçlerini kolaylaştırıyor. Hasta ve sağlıklı kişilerden toplanan veriler, akıllı algoritmalar ve bilgisayar görüşü gibi teknolojilerle işlenerek hastalıklı hücre yapılarının kolay tanısı konusunda rehber oluyor. Öte yandan makine öğrenmesi algoritmaları, müşteri ilişkileri yönetimi (CRM) süreçlerine entegre edilerek, iş dünyasında kullanıcı deneyimini iyileştirmeye yarayabiliyor. Kullanıcı davranışlarından öğrenen yapay zeka algoritmaları, eğlence ve medya sektöründe kullanıcılara daha iyi içerik tavsiyelerinde bulunmak, siber güvenlik sektöründe zararlı internet trafiğini hızlı algılamak, borsa yatırımlarında daha iyi tahmin modellemeleri geliştirmek gibi alanlarda kullanılıyor.
ChatGPT nedir?
Yapay zekanın alt kırılımlarından biri olan üretken yapay zekanın (generative AI) son kullanıcı düzeyindeki en başarılı çıktılarından biridir. ChatGPT, Elon Musk’ın da kurucuları arasında yer aldığı OpenAI tarafından geliştirilen bir sohbet botudur. Sohbet şeklinde etkileşim kuran bir dil modeli olan ChatGPT, prompt adı verilen yazılı talimatları içeriklere, kod parçalarına, makale özetlerine dönüştürebiliyor.
UBS verilerine göre kullanıma açıldığı tarihten 2 ay sonra 100 milyonu aşkın kullanıcıya ulaşan ChatGPT bu açıdan dünyanın en hızlı büyüyen uygulamaları arasında sayılıyor.
ChatGPT’nin Kullanım Alanları Nelerdir?
Kuantum bilgi işlemeyi basit kelimelerle açıklamayı saniyeler içinde başaran, Javascript’te HTTP istemi oluşturmayı birkaç satırda özetleyen ChatGPT pek çok alanda kullanılıyor.
Örneğin içerik pazarlamacıları ChatGPT’yi popüler SEO başlıkları oluşturmak, bu başlıklara dair yazıların özetlerini hazırlamak, sosyal medya içerikleri yazmak için kullanıyor. ChatGPT’nin uzun bir paragrafı saniyeler içinde özetleyebilen, bir film sinopsisi oluşturabilen, liderler için hazır şirket değerleri şablonları dahi yaratabilen yetenekleri mevcut. Tasarım brifleri yazmayı, duyuru mesajı oluşturmayı, yazılım kodlarını optimize etmeyi de başarabiliyor.
ChatGPT’den tam anlamıyla yararlanabilmenin yolu, doğru promptları yazabilmekten geçiyor. ChatGPT‘den tam olarak ne istediğinizi anlattığınız cümleleri tanımlayan prompt’ları oluşturmak da bir uzmanlığa dönüşüyor.
Kariyer platformlarında, yapay zeka prompt mühendisliği gibi bir pozisyon için açılan ilanlara rastlanabiliyor. Buradan, yapay zekanın geleceğin ihtiyaç duyulan yetkinliklerini yeniden belirlediğini, yarınlara ayak uydurmak isteyenlerin kendilerini geleceğin yetkinlikleriyle geliştirmeleri gerektirdiğini ortaya koyuyor. Gelecek dönemde yapay zekayı, veri analitiğini, NFT sanatçılığını bir mesleğe dönüştürmek gibi hedefleriniz varsa, Geleceği Yakala – Olmazsa Olmaz Yeni Beceriler başlıklı eğitimimizi değerlendirmek isteyebilirsiniz.
Blokzincir nedir?
İngilizcede blockchain olarak anılan blokzincir, basit tanımıyla bir bilgisayar ağının düğümleri (node’ları) arasında paylaşılan dağıtılmış bir veritabanı veya defterdir. Blokzinciri teknolojileri, kripto para birimi altyapılarının temelini oluştursa da, kullanım alanı kripto paralarla sınırlı kalmıyor.
Blokzincirleri, internet ortamındaki verileri değiştirilemez hale getirmek için algoritmaları ve matematiksel güveni kullanılıyor. Blokzinciri, veri yazılıp kilitlenen birbirine bağlı sanal bloklardan oluşuyor ve bir kez kapanan blokların açılması ya da değiştirilmesi olanaksız hâle geliyor. Bu durum, üçüncü taraflara, aracılara olan ihtiyacı ortadan kaldırıyor.
Paylaşılan ve dağıtık bir veritabanı olarak özetlenebilen blokzinciri, geçerli olabilmek için birden çok makinede saklanan kopyaların eşleşmesini gerektiriyor. Bu da blokzincirini güvenli bir veri saklama altyapısı haline getiriyor.
Blokzincir Finansı Nasıl Değiştiriyor?
Blokzincir, her şeyden önce kripto para birimleri gibi bir yatırım aracı ve yeni bir varlık sınıfı yaratıyor. Toplam değeri 1 trilyon doları aşan bu yeni varlık sınıfı, bireyler ve kuruluşlar arası ödemelerde de aracıları ortadan kaldırarak daha güvenli, topluluk odaklı, merkeziyetsiz bir finansı mümkün kılıyor. Blokzinciri, finansal sistemlerde şeffaflığı artırıyor; zira kripto parayla gerçekleştirilen işlemler, herkesin erişebildiği dağıtık defterler üzerinde tamamlanıyor. Öte yandan aracıların ortadan kalkması, finansal süreçlerde maliyetleri de azaltıyor. Yatırımcılar, yatırımlarının karşılığını daha iyi alabiliyor ve finansal hizmetlerin otomasyonuyla daha düşük maliyetlerden yararlanabiliyor. Accessland içerik üreticilerinden Erdem Sönmez, dünya çapında milyonlarca yatırımcının tercih ettiği kripto para piyasalarını ve blokzinciri ekosistemini daha iyi anlamak isteyenlerin bilinmesi gereken temelleri Kripto Para Eğitimi‘nde özetliyor. 19 seansta, kripto para rehberi niteliğinde bir eğitim sunuyor.
NFT nedir?
İngilizce non-fungible token kelimelerinin ilk harflerinden oluşan ve Türkçeye “nitelikli fikri tapu” olarak çevrilen NFT, varlıkların dijitalleşmesi, token’lar aracılığıyla parçalara ayrılarak blokzinciri üzerinde yatırım yapılabilir hale getirilmiş versiyonudur.
NFT, blokzinciri üzerinde kilitlenen varlıkları tanımladığı ve değiştirilemediği, taklit edilemediği için yeni bir sahiplik formu anlamına da geliyor. Daha çok sanat, illüstrasyon, müzik, görsel tasarım gibi alanlarla özdeşleşen NFT’ler, dijital sanatın sahipliğine de yeni bir boyut getiriyor. NFT’ler, sanat eseri ve emlak gibi dijital veya gerçek dünya öğelerini temsil edebiliyor. Örneğin bir binanın ya da bir sanat eserinin dijital bir kopyası, blokzinciri üzerinde NFT’ye dönüştürülerek alınıp satılabiliyor. NFT ticareti, OpenSea gibi NFT pazaryerleri aracılığıyla gerçekleştiriliyor. Blokzincirinin topluluk odaklı gelişen bir teknoloji olduğunu düşündüğümüzde, NFT’ler, bir topluluğun sahip olabildiği ayrıcalıklı öğelere dönüşüyor ve arz-talep dengesi gibi ilişkilerle bir yatırım aracı özelliği de taşıyor.
NFT’ler neden önemli?
Bir yatırım aracı olmasının dışında NFT’ler, giderek dijitalleşen bir dünyada dijital varlıklara artan ilgiyi de yansıtıyor. İlerleyen başlıklarda özetleyeceğimiz metaverse gibi sanal ve birlikte çalışabilir evrenler de gerçek dünyadaki gibi mülkiyetin olacağı, kişilerin sahip oldukları dijital varlıklarla, dijital arsalarla, dijital sanat eserleriyle var olabilecekleri bir gelecek sunuyor.
NFT’ler, gerçek dünyada karşılığı olan nesnelerin yatırım yapılabilir dijital versiyonlarını üretmeyi sağlayarak bir varlığın dünya üzerindeki toplam değerini de büyütüyor. Ayrıca NFT’ler, illüstratör, grafik tasarımcı, müzisyen, 3 boyutlu görsel sanatçısı gibi kişilere sanat eserlerini dijital ortamda değerlendirebilme ve NFT ile gelire dönüştürebilme olanağı sunuyor.
Accessland’de eğitimleriyle yer alan Muhammed Kosek, Sıfırdan Uzmanlığa 3D NFT Koleksiyonu ve Metaverse Tasarımı başlıklı 9 seanslık eğitiminde, NFT’lerin geleceğe etkilerine, Blender 3D ile NFT tasarımına, NFT alım satımının nasıl yapıldığına dair ayrıntıları anlaşılabilir bir dille özetliyor.
Kosek ayrıca aynı eğitimin İngilizce versiyonunu da sunuyor.
Metaverse nedir?
İnternetin kaçınılmaz evrimi olarak tanımlanan metaverse, sanal gerçeklik (VR) ve artırılmış gerçeklik (AR) setlerinin kullanımıyla daha kolay erişilebilen, evrensel ve sürükleyici bir sanal dünyadır. Milyarlarca insanın fiziksel dünyadaki koltuklarının rahatlığında yaşadığı, çalıştığı, alışveriş yaptığı, öğrendiği ve birbirleriyle etkileşime girdiği bir sanal dünya hayal edin. Biz bugün bu hayale internet adını veriyoruz ve etkileşimlerimizi genellikle iki boyutlu bir biçimde gerçekleştiriyoruz. Bedensel hareketlerimiz klavyemizin tuşlarına basmaktan öteye gitmiyor. Artırılmış gerçeklik ve sanal gerçeklik teknolojileri ise giyilebilir cihazlar aracılığıyla bu deneyimi bir evrene dönüştürmeyi, insanları 3 boyutlu bir sanal evrenin içine dahil etmeyi, dijital deneyimleri gerçek fiziksel deneyimlere daha da yakınlaştırmayı vaat ediyor. Metaverse evreninde insanlar, dijital avatarları, dijital kimlikleri ve blokzinciri üzerinde geliştirilen sanal paraları kullanıyor. 3 boyutlu görüşü mümkün kılan gözlük ve setler aracılığıyla bir e-ticaret sitesi de tıpkı fiziksel bir mağazaymış gibi 3 boyutlu bir biçimde ziyaret edilebiliyor. Oyun, eğlence, eğitim, pazarlama gibi disiplinler ve iş süreçleri bu ortamda yürütülebiliyor.
Metaverse perakendeyi nasıl etkileyecek?
Perakende sektörü, gerçek mekanlarda, fiziksel ortamlarda gerçekleştirilen alışveriş deneyimlerini küresel salgının da etkisiyle hızlı bir biçimde dijitalleştirmeyi başardı. Bugün e-ticaret siteleri aracılığıyla aradığımız herhangi bir ürünün farklı türlerine ulaşabiliyor, en hesaplı seçeneği bulup saniyeler içinde satın alabiliyoruz. E-ticarette artan bu rekabet markaları daha iyi kullanıcı deneyimleri sunmaya yönlendirirken, üç boyutlu görsel teknolojiler, AR/VR ve metaverse gibi teknolojileri de kullanıyor. Örneğin, metaverse platformu denince akla gelen ilk platformlardan biri olan Decentraland, Metajuku isimli bir alışveriş sokağına da ev sahipliği yapıyor. Dünyaca ünlü markalar, metaverse’te açıktıkları mağazalarda konumlandırdıkları üç boyutlu ürün görsellerini sürükleyici bir deneyime dönüştürerek metaverse’ü de bir satış kanalı haline getirmenin yollarını arıyor. Bu konu üzerine daha çok düşünmek ve araştırmak isteyenler için Accessland Kurucusu Nihal Temur Ocak, mağazaların dijital dönüşümünü, yapay zeka, AR/VR, sensör ve nesnelerin interneti gibi teknolojilerin perakendenin 10 yılını nasıl şekillendireceğini, dijital ticaretin gelişimini anlattığını Perakende Sektörünün Geleceği başlıklı eğitimini öneriyoruz.
Daha Fazlası için Accessland olarak dijital geleceğe, dijitalleşmeye dair nitelikli içerikler üreten eğitmenleri ve içerik üreticilerini bir araya getiriyoruz. Ücretli ve ücretsiz eğitimlerle kendini geleceğe hazırlamak isteyen herkes için bilgiye erişimde sınırları kaldıran Accessland’e davet ediyoruz.
