Katılımcı liderlik nedir yazımızda, katılımcı liderlik tarzını, hedeflerini, avantajlarını ve dezavantajlarını ele aldık.

Katılımcı yönetim, organizasyonun tüm üyelerinin tavsiyelerini memnuniyetle karşılayan ve değer veren, dostane bir yönetim tarzıdır. Çalışan memnuniyeti, çatışmaların azalması gibi farklı avantajlar sağlar. Ancak, çatışma potansiyeli ve güvenlik sorunları gibi dezavantajlara da sahiptir.

4. Sanayi devrimi için liderik becerilerini merak ediyorsanız bu videomuza göz atabilirsiniz.

Katılımcı Liderlik Tarzı Nedir?

Katılımcı liderlik tarzı, Hersey-Blanchard modeline dayanan başka bir durumsal liderlik tarzıdır. Düşük görev ve yüksek ilişki davranışı yaklaşımlarına odaklanır. Bu liderlik tarzı, takipçilerin problem çözme ve karar alma sürecine katılmalarına olanak tanır.

Bu liderlik tarzında liderler daha aktif dinleyicilerdir ve takipçileriyle işbirliği yapmaya isteklidirler. Karar verme sürecini daha önce görevlerini başarıyla tamamlayan takipçileriyle paylaşırlar. Liderlerin iyi iletişim becerilerine, kapsayıcı bir zihniyete ve takipçileri arasında gücü paylaşma tutumuna sahip olmaları gerekir.

Hersey-Blanchard modelinden uzaklaşırsak katılımcı liderlik tarzını demokratik bir liderlik tarzı olarak da görebiliriz. Ancak bunun için konuya popüler sosyal psikolog Kurt Lewin‘in (1930’lar) bakış açısından bakmalıyız.

Katılımcı liderlik tarzında lider, yüksek ilişki yaklaşımını benimser ve takipçilerinin daha fazla katılımını kabul eder. Bu liderlik tarzı, performansı üstün olan ve görevlerini etkin bir şekilde tamamlayan çalışanlara uygulanabilir.

Katılımcı yönetim tarzından fayda elde etmek, onu kuruluşunuzda nasıl uyguladığınıza bağlıdır. Katılımcı yönetimin bazı artılarını ve eksilerini tartışalım.

Katılımcı Liderlik Tarzının Amacı Nedir?

Ekip üyeleri arasındaki işbirliğini teşvik etmek ve verimliliği artırmaktır. Model büyük bir şirketin yönetimini kolaylaştırabilir.

Liderliğe katılmak aynı zamanda ekip üyeleri arasında kardeşlik, birlik ve işbirliği duygusunu da geliştirebilir. Bu liderlik tarzı aynı zamanda ekibin görüşünün önemini de artırabilir. Aynı zamanda yaratıcılığı, yeniliği, iyi bir iş ortamını artırabilir ve takipçilerin çoğunluğunun problem çözme becerilerini geliştirebilir.

Katılımcı liderlik tarzı, dünya uzak çalışma alanlarına geçiş yapana kadar oldukça etkiliydi. Samimi konuşmaların ve spontan konuşmaların eksikliği, katılımcı liderlik tarzının etkinliğini engellemektedir.

Katılımcı Yönetimin Avantajları

Katılımcı yönetimin olumlu yönleri şunlardır.

Artan İşbirliği ve Katılımın Teşvik Edilmesi

Katılımcı liderlik, herkesin birlikte çalıştığı ve ortak bir hedefe ulaşmak için aynı doğrultuda olduğu işyerinde işbirliğini sağlar.Çalışanlar arasında katılımı teşvik eder. Ekip üyeleri, problem çözme, karar verme ve yaratıcı ve yenilikçi fikirler sunma konusunda katkılarını sunmaya teşvik edilir.

Çalışanları karar sürecine davet etmeyi içerdiği için çalışanların kolayca işbirliği yapabileceği, takım ruhunu artırdığı, karşılıklı anlayışı teşvik ettiği vb. bir çalışma ortamı yaratır. Çalışanlara çalışma, plan ve politika oluşturma konusunda esneklik sağlar. İşbirliği çalışanların moralini artırır ve ekip üyeleri arasındaki ve yönetim ile çalışanlar arasındaki ilişkileri geliştirir.

Güçlü Çalışan-Yönetim İlişkisi

İyi iletişim, yöneticiler ve çalışanlar arasında daha güçlü ilişkiler geliştiren önemli bir faktördür. Katılımcı yönetim, işyerinde iki yönlü bir iletişim sistemini mümkün kılar.

Bu iletişim sayesinde çalışanlar iletişim kurma, fikir paylaşma, öneri sunma ve sorunları yöneticilere bildirme özgürlüğüne sahiptir. Aralarındaki düzenli etkileşim, aralarındaki anlayışı artırır ve verimli ilişkileri teşvik eder.

Çalışan Memnuniyeti

Katılımcı yönetim, çalışanın fikir, öneri ve farklılıklarına saygı gösterir ve işyerindeki varlığına değer verir. Çalışanlara önem verilen ve yeteneklerini gösterme fırsatı veren bir çalışma ortamı yaratır. Çalışanların örgüte yönelik olumsuz tutumlarını azaltır ve memnuniyetlerini artırır.

Kaliteli Ürünler

Otokratik yönetim tarzında çalışanlar üst yöneticilerin belirttiği şekilde çalışmaya zorlanır. Ancak katılımcı yönetim tarzında çalışanların öneride bulunmasına izin verilir.

Çoğu çalışan üretim süreçlerinde çalışır, düşük ürün kalitesine neden olan sorunu kolayca belirleyebilir ve ürün kalitesini iyileştirmek için iyileştirici bir çözüm önerebilir. Bunun için çalışanların sorunları raporlamasına izin vermeli ve üretim verimliliği elde etmek için endişelerine değer vermelisiniz.

Daha İyi Müşteri Değeri

Destekleyici ürün kalitesinin yanı sıra çalışanlar aynı zamanda pazar koşulları ve müşterilerin tüketim kalıpları hakkında daha iyi bilgiye sahiptir. Pazarın beklentilerine ve tüketici davranışlarına ilişkin önerileri, daha iyi bir pazarlama planı tasarlamanıza olanak tanıyacaktır.

Bu, tüketicilerin beklediği ürünleri tasarlamanıza ve rakiplerinizden daha iyi değer sunmanıza olanak tanır. Daha iyi müşteri değeri memnuniyetlerini artırır ve kuruluşunuzun pazar payını ve kârını olumlu yönde artırır.

Daha Az Çatışma

Sağlıksız bir çalışma ortamı, çalışanlar arasındaki çatışmalarla karakterize edilir. Katılımcı bir işyerinde işbirliği, takım ruhu, karşılıklı anlayış vb. vardır. Çalışanların çatışmalara neden olabilecek farklılıklarına eşit değer verilir ve bu da çatışmaların azaltılmasına yardımcı olur.

Katılımcı bir işyeri, çatışmaları azaltmanın yanı sıra, çalışanların çalışmaya motive olması, yönetimin denetim maliyetlerini düşürmek için gerekli eğitim ve yetkiye sahip olması nedeniyle denetim maliyetlerini de azaltır.

Artan Verimlilik

Motive olmuş çalışanlar sürekli olarak daha da ileriye giderler. Karar alma sürecine katılan çalışanlar, karar verildiğinde kararın sahibi olma duygusuna sahip olurlar ve kararı başarılı bir şekilde yerine getirmek için daha motive olurlar.

Yönetimden daha az yetki devri ve daha az gözetim olduğu için çalışanlar, görevleri bitirmek için kendilerini motive ederler ve bazen normal çalışma saatlerinin ötesinde çalışırlar. Bütün bunlar üretkenliğin ve performansın artmasına neden olur.

Katılımcı Yönetimin Dezavantajları

Katılımcı yönetimin sunduğu pek çok avantaj olduğu gibi, iş yerinize getirebileceği bazı dezavantajlar da vardır. Onlardan bazıları:

Yönetilmesi Zor

Katılımcı yönetim işbirliği ve takım çalışması kültürünü beraberinde getirse de yöneticilerin farklı tipteki çalışanları yönetmesi zordur. Tüm çalışanlar katılımcı bir işyerinin önemini bilmeyebilir ve katılımcı karar alma süreçlerinde aktif olmaktan kaçınabilir.

Çatışma Potansiyeli

Çok sayıda insan olduğunda her zaman çatışmaların ortaya çıkma ihtimali vardır. Katılımcı yönetimde, farklı çalışanlar katıldıkça, çeşitli görüşler, farklı tutumlar, farklı çalışma tarzları vb. nedeniyle çatışmalar ortaya çıkabilir.

Bir çalışan görüş verirken önerilerini hayata geçirmek isterken, başkaları onun önerilerini değersizleştirmeye çalışabilir ve bu çalışanlar arasında katılımcı kültürün sağlanması yöneticilerin büyük çabasını gerektirir.

Güvenlik Sorunları

Çalışanlarınızın kuruluşunuzun farklı işlerine katılmasını memnuniyetle karşıladığınız için, artık onlar kuruluşun farklı yönleri hakkında iyi bir şekilde bilgi sahibi oluyorlar. Güvenlik sorunları, çalışanların kuruluşla ilgili önemli bilgileri kişisel çıkarları için kullanmaya çalışmasıyla ortaya çıkar ve bu da şirketinizin rekabet konumunu olumsuz etkiler.

Eğitim Maliyeti

Katılımcı bir işyeri kültüründe tüm çalışanlarınızın çalışmaya hazır olduğundan emin olamazsınız. Bazıları geleneksel tarzda çalışmaktan hoşlanabilir. Bu nedenle onları katılımcı bir işyerinde iyi çalışabilmeleri için eğitmek ve ne gibi faydalar elde edeceklerine ikna etmek gerekiyor.

Bir yönetici, bu liderlik tarzını uygularken uzun yıllara dayanan deneyime sahip kadrolu bir çalışana yaklaşabilir. Bir projenin bu yılki programının ne kadar gerisinde kaldığı konusunda bir konuşma başlatabilirler. Daha sonra bekleyip çalışanın girdilerini dinleyebilir ve mevcut durumu çözmek için işbirliği yapabilirler.