Yatırım yapmaya başlamak, ilk adım olarak yatırım yapacağınız miktarı, hedeflerinizi ve alma iştahınıza bağlı bir stratejinizi seçin.
Hayata yeni başladığınızda kira, elektrik faturaları, borç ödemeleri ve yiyecek alışverişlerini maaşınızla ödemek iyi gelebilir. Ancak artan enflasyon dönemlerinde ve sorumluluklarınız arttıkça bu kısıtlı gelirin nasıl sınırlayıcı olduğunu farkedersiniz.
Aylık harcamalar için bütçenizi ayarladıktan ve acil durum fonuna en azından biraz para ayırdıktan sonra yatırım yapmaya başlamanın zamanı gelmiştir. İşin zor kısmı neye ve ne kadar yatırım yapılacağını bulmaktır.
Yatırım dünyasına yeni başlayan biri olarak pek çok sorunuz olacak, bunlardan en önemlisi: Ne kadar paraya ihtiyacım var, nasıl başlayacağım ve yeni başlayanlar için en iyi yatırım stratejileri nelerdir? Bu makalemizde bu soruları ve daha fazlasını cevaplıyoruz.
“Yatırım yapmak daha çok boyanın kurumasını veya çimlerin büyümesini izlemek gibi olmalı. Heyecan istiyorsanız 800 doları alıp Las Vegas’a gidin.”
İşte 2024’te yatırım yapmaya başlamak için adımlar:
1. Mümkün olduğu kadar erken yatırım yapmaya başlayın
Gençken yatırım yapmaya başlamak, paranızın sağlam getirisini görmenin en iyi yollarından biridir. Bu, bileşik kazançlar sayesindedir. Yatırım getirilerinizin kendi getirisini kazanmaya başlaması anlamına gelir. Dolayısı ile hesap bakiyenizin doğru yatırımlarla ve zamanla çığ gibi büyümesine olanak tanır.
Belki az bir parayla yatırım yapmaya başlamak mümkün mü sorusunun cevabını merak ediyorsunuz. Cevabı kısaca: Evet.
Endeks fonları, borsada işlem gören fonlar ve yatırım fonları gibi çok sayıda yatırım aracı mevcuttur.
Katkınızın yeterli olup olmadığı konusunda stresliyseniz, bunun yerine mali durumunuz ve hedefleriniz göz önüne alındığında hangi miktarın yönetilebilir olduğuna odaklanın. Ayda 5.000 YTL ya da YTL500 olması fark etmez, yatırımlarınıza düzenli katkı sağlayın.
Pratikte bu nasıl işliyor: Diyelim ki 10 yıl boyunca her ay 200YTL yatırım yapıyorsunuz ve yıllık ortalama %6 getiri elde ediyorsunuz. 10 yıllık sürenin sonunda 33.300YTL niz olacak. Bu tutarın 24.200 YTLsi sizin katkıda bulunduğunuz paradır (bu 200 YTL’lık aylık katkılar) ve 9.100 YTL’si yatırımınızdan kazandığınız faizdir.
Borsada elbette inişler ve çıkışlar olacaktır, ancak genç yaşta yatırım yapmaya başlamakla, bu dalgalı dönemleri atlatmak için onlarca yılınız ve paranızın büyümesi için de onlarca yılınız olduğu anlamına gelir. Küçük başlamanız gerekse bile şimdi yatırım yapmaya başlayın.
Yatırım yapmanın gücü konusunda hâlâ ikna olmadıysanız, yatırım yapmazsanız enflasyonun tasarruflarınızı nasıl azaltabileceğini görmek için enflasyon hesaplayıcıyı kullanın.
2. Ne kadar yatırım yapacağınıza karar verin
Ne kadar yatırım yapmanız gerektiği finansal durumunuza, yatırım hedefinize ve bu hedefe ne zaman ulaşmanız gerektiğine bağlıdır.
Ortak yatırım hedeflerinden biri emekliliktir. Genel bir kural olarak, her yıl gelirinizin toplam %10 ila %15’ini emeklilik için yatırmayı hedeflemek istersiniz. Bu muhtemelen şu anda gerçekçi görünmüyor, ancak küçükten başlayıp zamanla ona doğru ilerleyebilirsiniz. (Emeklilik hesaplayıcımızla daha spesifik bir emeklilik hedefi hesaplayın.)
İşyerinde bir emeklilik hesabınız varsa ve eşleşen tasarruf sunuyorsa, ilk yatırım aşamanız kolaydır: Bu hesaba en azından tam eşleşmeyi kazanmaya yetecek kadar katkıda bulunun. Bu bedava paradır ve bunu kaçırmak istemezsiniz.
Ev satın almak, seyahat etmek veya eğitim almak gibi diğer yatırım hedefleri için zaman ufkunuzu ve ihtiyacınız olan tutarı göz önünde bulundurun, ardından bu tutarı aylık veya haftalık yatırımlara bölmek için geriye doğru çalışın.
3. Bir yatırım hesabı açın
İşveren destekli bir emeklilik hesabına erişimi olmadan emeklilik için yatırım yapan birçok kişiden biriyseniz, emeklilik için geleneksel veya bireysel emeklilik hesabına yatırım yapabilirsiniz.
Başka bir amaç için yatırım yapıyorsanız, muhtemelen emeklilik için kullanılmak üzere tasarlanmış olan ve paranızı ne zaman ve nasıl geri çekebileceğiniz konusunda kısıtlamalara sahip olan emeklilik hesaplarından kaçınmak istersiniz.
Bunun yerine, ek vergi veya ceza ödemeden istediğiniz zaman çekebileceğiniz vergiye tabi bir aracılık hesabını düşünün. Aracılık hesapları aynı zamanda bireysel emeklilik katkı paylarını maksimuma çıkarmış ve yatırıma devam etmek isteyen kişiler için de iyi bir seçenektir.
4. Bir yatırım stratejisi seçin
Yatırım stratejiniz tasarruf hedeflerinize, bu hedeflere ulaşmak için ne kadar paraya ihtiyacınız olduğuna ve zaman ufkunuza bağlıdır.
Tasarruf hedefinize 20 yıldan daha uzun bir süre kaldıysa (emeklilik gibi), paranızın neredeyse tamamı hisse senedi olabilir. Ancak belirli hisse senetlerini seçmek karmaşık ve zaman alıcı olabilir; bu nedenle çoğu insan için hisse senetlerine yatırım yapmanın en iyi yolu düşük maliyetli hisse senedi yatırım fonları, endeks fonları veya ETF’lerdir.
Kısa vadeli bir hedef için tasarruf yapıyorsanız ve beş yıl içinde paraya ihtiyacınız varsa, hisse senetleriyle ilgili risk, paranızı çevrimiçi bir tasarruf hesabında, nakit yönetimi hesabında veya düşük riskli bir portföy yatırımda güvende tutmanın daha iyi olduğu anlamına gelir. Kısa vadeli tasarruflar için en iyi seçenekleri burada özetliyoruz.
Karar veremiyorsanız veya karar vermek istemiyorsanız, yatırım portföyünüzü oluşturmak ve yönetmek için bilgisayar algoritmalarını kullanan bir yatırım yönetimi hizmeti olan robo-danışman aracılığıyla bir yatırım hesabı açabilirsiniz.
Robo-danışmanlar portföylerini büyük ölçüde düşük maliyetli ETF’lerden ve endeks fonlarından oluşturuyor. Düşük maliyetler sundukları ve minimum tutarların düşük olması veya hiç olmaması nedeniyle robotlar hızlı bir şekilde başlamanıza olanak tanır. Portföy yönetimi için genellikle hesap bakiyenizin %0,25’i kadar küçük bir ücret alırlar.
5. Yatırım seçeneklerinizi anlayın
Nasıl yatırım yapacağınıza karar verdikten sonra neye yatırım yapacağınızı seçmeniz gerekecektir. Her yatırım risk taşır ve her enstrümanı, ne kadar risk taşıdığını ve bu riskin hedeflerinizle uyumlu olup olmadığını anlamak önemlidir. Yeni başlayanlar için en popüler yatırımlar şunlardır:
Hisse senetleri
Yatırımcılar, şirketlere ortak olarak hisse senedi satın alarak şirketin değer artışı ve kar payından kazanç sağlayabilirler. Hisse senedi, tek bir şirketteki mülkiyet payıdır. Şirkete bağlı olarak tek haneli rakamlardan birkaç bin YTL’ye kadar değişebilen bir hisse fiyatı karşılığında satın alınır.
Hisse senetleri doğru seçildiğinde yüksek getiri sunabilir, ancak yüksek risk taşıdıkları da unutulmamalıdır.
Tahviller
Tahvil, esasen, size belirli sayıda yıl içinde geri ödeme yapmayı kabul eden bir şirkete veya devlet kurumuna verilen bir kredidir. Bu arada faiz alırsınız.
Tahviller genellikle hisse senetlerinden daha az risklidir çünkü tam olarak ne zaman geri ödeme alacağınızı ve ne kadar kazanacağınızı bilirsiniz. Ancak tahvillerin uzun vadeli getirisi daha düşük olduğundan, uzun vadeli bir yatırım portföyünün yalnızca küçük bir bölümünü oluşturmaları gerekir.
Yatırım fonları
Örneğin müşteriler hangi kıymetli madene yatırım yapacaklarını bilemiyorlarsa altın yatırım fonu seçip kararları uzman ekibe bırakabilirler.
Bir araya getirilmiş yatırımların karışımına yatırım fonu denir. Yatırım fonları, yatırımcıların bireysel hisse senedi ve tahvil seçme işini atlamasına ve bunun yerine tek bir işlemde çeşitli koleksiyonlar satın almasına olanak tanır. Yatırım fonlarının doğası gereği çeşitlendirilmesi, onları genel olarak bireysel hisse senetlerinden daha az riskli hale getirir.
Bazı yatırım fonları bir profesyonel tarafından yönetilir, ancak endeks fonları -bir tür yatırım fonu)-BIST100 gibi belirli bir borsa endeksinin performansını takip eder. Profesyonel yönetimi ortadan kaldırarak endeks fonları, aktif yönetime kıyasla daha düşük ücretler talep edebilir.
Borsada işlem gören fonlar (ETF)
Bir yatırım fonu gibi, bir ETF de birçok bireysel yatırımı bir arada tutar. Aradaki fark, ETF’lerin gün boyunca hisse senedi gibi işlem görmesi ve bir hisse fiyatı karşılığında satın alınmasıdır.
Bir ETF’nin hisse fiyatı genellikle bir yatırım fonunun minimum yatırım gereksiniminden daha düşüktür; bu da ETF’leri yeni yatırımcılar veya küçük bütçeler için iyi bir seçenek haline getirir. Endeks fonları aynı zamanda ETF olabilir.
Altın ve diğer değerli metaller
Ekonomik belirsizlik zamanlarında sıklıkla “güvenli liman” olarak kabul edilir ve uzun vadeli yatırım seçenekleri arasında yer alır. Bu metallerin değeri, genellikle piyasa dalgalanmalarından daha az etkilenir ve enflasyon karşısında bir koruma sağlayabilir. Altın, özellikle finansal krizler veya para birimlerindeki değer kayıpları sırasında değerini koruma eğilimindedir, bu da yatırımcılara ekonomik istikrarsızlık dönemlerinde bir güvenlik hissi verir.
Ayrıca, altın ve değerli metaller, çeşitlendirilmiş bir yatırım portföyünün önemli bir parçası olabilir. Bu metallerin fiyatları, hisse senetleri veya tahviller gibi diğer yatırım araçlarından farklı etmenlerle hareket edebilir, bu da yatırım riskini azaltmaya yardımcı olabilir. Fiziksel altın (sikke veya külçe olarak), altın madenciliği şirketlerinin hisse senetleri veya altına dayalı finansal enstrümanlar (örneğin, altın borsa yatırım fonları) yoluyla yatırım yapılabilir.
Yatırımcılar, altın ve değerli metalleri, ekonomik döngüler boyunca değerlerini koruyabilecek ve potansiyel olarak artırabilecek bir varlık sınıfı olarak değerlendirirler. Ancak, bu tür yatırımların da piyasa koşullarına ve global ekonomik faktörlere bağlı olarak dalgalanabileceği unutulmamalıdır. Altın ve diğer değerli metallerle ilgili yatırım kararları alırken, piyasa trendleri, döviz kurları ve enflasyon oranları gibi çeşitli etkenler göz önünde bulundurulmalıdır.
Mevduat hesapları ve vadeli mevduat
Bankalarda açılan hesaplardır ve yatırımcılara düşük riskli bir yatırım imkanı sunarlar. Bu hesaplar, paranızı belirli bir süre için bankaya yatırarak, sabit bir faiz oranı üzerinden kazanç elde etmenizi sağlar. Vadeli mevduat hesapları, para yatırma süresinin sonunda ana para ile birlikte faiz getirisini garantiler. Bu tür hesaplar likit yatırım araçlarıdır, yani genellikle paranızı ihtiyaç duyduğunuzda kolayca çekebilirsiniz. Ancak, vadeli mevduatların erken çekilmesi durumunda bazı cezai şartlar uygulanabilir.
Mevduat hesapları ve vadeli mevduatlar, özellikle piyasa dalgalanmalarından kaçınmak isteyen yatırımcılar için uygun seçenekler sunar ve genellikle yatırım portföylerinde riski dengelenmek amacıyla kullanılır.
Accessland’deki değer yatırımcısı serimize göz atmanızı tavsiye ederiz.
Sonuç olarak, yatırım yapmak, kişisel finansal hedeflerinize ulaşmanıza yardımcı olabilecek stratejik ve düşünülmüş kararlar gerektirir. Farklı yatırım araçlarının avantajlarını ve risklerini dikkatle değerlendirerek, kendi risk toleransınıza ve uzun vadeli hedeflerinize uygun bir portföy oluşturabilirsiniz. Sabırlı ve bilinçli bir yaklaşım, piyasa dalgalanmaları ve ekonomik değişiklikler karşısında sağlam bir yatırım yolculuğu için hayati öneme sahiptir. Unutmayın, başarılı bir yatırım deneyimi için sürekli öğrenme ve piyasa dinamiklerine uyum sağlama becerisi esastır.
