Güllaç tarihi yolculuğu, Osmanlı saray mutfağından günümüze uzanır. Bu yazıda, güllacın tarihine kısa bir göz atarken, İstanbul’daki en iyi lezzet mekanlarını da keşfedeceksiniz.
Güllaç Tarihi Yolculuğu ve İstanbul’un En Meşhur Güllaç Mekanları
Güllaç Nedir?
Güllaç, özellikle Ramazan ayında tüketilen geleneksel bir Türk tatlısıdır. Mısır nişastası ve buğday unu karışımından üretilen ince güllaç yaprakları kullanılarak hazırlanır. Bu yapraklar, gül suyuyla tatlandırılmış şekerli sütle katmanlar hâlinde ıslatılır ve arasına genellikle ceviz veya fıstık gibi kuruyemişler eklenir.
Oldukça hafif bir yapıya sahip olan güllaç, çoğunlukla üzeri nar taneleri veya toz fıstıkla süslenerek servis edilir.
Adının, “güllü aş” anlamından geldiği düşünülmekte olup, içindeki gül suyunun karakteristik aromasını yansıtır.
Güllaç Tarihi Yolculuğu
Güllacın tarihi, Osmanlı İmparatorluğu’na kadar uzanan zengin ve ilgi çekici bir hikayeye sahiptir. İşte güllacın tam hikayesi:
Güllaç Kökeni ve İlk Yılları:
- Güllacın kökeni 1400’lü yıllara, Osmanlı dönemine dayanır. İlk olarak Kastamonu’da ortaya çıktığı rivayet edilir.
- O dönemde, mısır nişastası depolamak zordu. İnsanlar, nişastayı korumak için onu ince yufka yapraklarına dönüştürmeye başladılar. Bu yufkalar kurutulup saklanıyordu.
- Zamanla, bu kuru yufkaların süt ve şekerle ıslatılarak yenilebileceği keşfedildi. Böylece, güllacın ilk versiyonu ortaya çıktı.
- “Güllü Aş”tan Güllaç’a: Zaman içinde bu karışıma gül suyu da eklenmesi ile “Güllü Aş” ortaya çıkmıştır. Tıpkı “sütlü aş”ın “sütlaç”a dönüşmesi gibi bu tatlının ismi “güllaç” olarak anılagelmiştir.
GüllacınSaray Mutfağına Girişi:
- Güllacın saray mutfağına girişi 1489 yılında gerçekleşmiştir.
- Rivayete göre, Kastamonulu Ali Usta, saray görevlilerinin Kastamonu ziyaretleri sırasında elinde kalan yufkaları şekerli sütle ıslatarak onlara ikram etti.
- Saray görevlileri bu tatlıyı çok beğendiler ve Ali Usta’yı da saraya tatlıcı başı olarak götürdüler.
- Osmanlı saray mutfağında güllaç, özellikle Ramazan aylarında önemli bir yer edindi.
Güllacın Gelişimi:
- Osmanlı döneminde güllaç yapraklarına “varak” denirdi. Saray kayıtlarında, güllaç yapraklarının alımına dair detaylı bilgiler bulunmaktadır.
- Güllacın yapımında zamanla farklı malzemeler ve teknikler kullanılmaya başlandı. Ceviz, fındık, badem gibi kuruyemişler, nar gibi meyveler ve kaymak, güllacın lezzetini zenginleştirdi.
- Osmanlı sultanlarının sofralarından eksik etmediği güllaç, genellikle şeker şerbetiyle yapılır, gül suyu, misk, kaymak, şam fıstığı, badem veya fındık da katılırdı.
- Güllaç yaprakları bohça, muska veya rulo şeklinde sarılırdı. Yaprakların yumurtaya bulanarak kızartıldığı ve şerbete atıldığı bir çeşidi de vardı.
Günümüzde Güllaç:
- Güllac, günümüzde de özellikle Ramazan aylarında en sevilen tatlılardan biridir.
- Geleneksel tarif korunmakla birlikte, farklı yörelerde ve mekanlarda güllacın çeşitli versiyonları yapılmaktadır.
- Güllac, Türk mutfağının önemli bir parçası olarak ramazan lezzeti olarak kültürel mirasımızda yerini korumaktadır.
Güllacın hikayesi, hem lezzetli bir tatlının ortaya çıkışını hem de Osmanlı mutfağının zenginliğini gözler önüne seriyor.
İstanbul’da Güllaç Yenilebilecek En İyi 12 Mekan – İstanbul’da Ramazan’da En İyi Güllaç Nerede Yenir
Ramazan ayının en sevilen tatlılarından biri olan güllaç, hafif ve serinletici yapısıyla iftar sofralarının vazgeçilmezi. Peki, İstanbul’da güllacın en iyisini nerede yiyebilirsiniz? İşte, İstanbul’un en meşhur güllaç mekanları ve bu eşsiz tatlının tarihi:
- Hafız Mustafa 1864: Tarihi dokusu ve eşsiz lezzetleriyle öne çıkan Hafız Mustafa, güllacıyla da adından söz ettiriyor.
- Karaköy Güllüoğlu: Baklavadaki ustalığını güllaca da yansıtan Karaköy Güllüoğlu, Ramazan ayında güllaç severlerin uğrak noktası.
- Saray Muhallebicisi: Sütlü tatlı denilince akla gelen ilk yerlerden olan Saray Muhallebicisi, güllacıyla da iddialı.
- Şekerci Cafer Erol: Özellikle Ramazan ayında güllaç için tercih edilen mekanlardan biridir.
Sütiş - Emirgan Sütiş: Boğaz manzarası eşliğinde hafif ve lezzetli bir güllaç yemek isteyenlerin tercihi.
- Mado: Türkiye’nin dört bir yanında şubesi bulunan Mado, güllacıyla da beğeni topluyor.
- Beyaz Fırın: Tarihi dokusuyla öne çıkan Beyaz Fırın, geleneksel güllaç lezzetini sunuyor.
Divan Pastaneleri - Divan Pastanesi: Kaliteli ve lezzetli tatlılarıyla bilinen Divan Pastanesi, güllacıyla da fark yaratıyor.
- Zeynel Muhallebicisi: İstanbul’un en eski tatlıcılarından biri olan Zeynel Muhallebicisi’nin güllacı da oldukça meşhur.
- Göreme Muhallebicisi: Manda sütü ve inek sütünü karıştırarak hazırladıkları güllaç ile ün salmışlardır.
- Köşkeroğlu Baklava: Güllaç’ı da en iyi yapan yerlerden biridir.
Pelit Pastaneleri - Pelit Pastanesi: Pelit’in Güllacının tadı damağınızda kalır, Garanti ederiz.
- Diyar Burma: Güllaç konusunda da oldukça başarılıdır.
Bu mekanlar, güllacın en taze ve lezzetli halini sunarak Ramazan ayınızı tatlandırıyor.
